La visión de Checoslovaquia en los testimonios latinoamericanos (1948–1968): Desde los elogios al estalinismo a la crítica de las condiciones capitalistas

Michal Zourek

doi:10.4312/ars.15.2.11-29

Avtorji

Michal Zourek Mendlova univerza v Brnu, Fakulteta za regionalni razvoj in mednarodne študije, Češka

DOI:

https://doi.org/10.4312/ars.15.2.11-29

Ključne besede:

latinskoameriški intelektualci, kulturna hladna vojna, potopisni dnevniki, Češkoslovaška, Jorge Amado, Gabriel García Márquez, Eduardo Galeano, Roque Dalton

Povzetek

Članek na osnovi analize diskurza pričevanj s Češkoslovaške obravnava povezave med latinskoameriškimi intelektualci in sovjetskim blokom med letoma 1948 in 1968. Besedila se glede na skupne značilnosti delijo v štiri kategorije. Prvo sestavljajo pričevanja od začetka hladne vojne do sredine petdesetih let. Gre za dela, ki so jih napisali člani komunističnih partij in jih zaznamuje dogmatična ideologija v slogu socialističnega realizma. Druga kategorija obsega reportaže Gabriela Garcíe Márqueza. Čeprav je bil pisatelj kritičen do komunističnih držav, je treba poudariti, da je Češkoslovaško obravnaval precej pozitivno. Tretja kategorija združuje reportaže s konca petdesetih in prve polovice šestdesetih, v katerih so avtorji želeli bolj neodvisno obveščati bralce. V teh besedilih se prvič pojavi kritika češkoslovaškega sistema. Kritični pogled se najmočneje izrazi v delu Roqueja Daltona in predstavlja četrto kategorijo. Salvadorski pesnik je opisal vrednote češkoslovaške družbe druge polovice šestdesetih kot jasen odklon proti kapitalizmu, izdajo idealov, v katere je verjel. Analiza diskurza pričevanj pokaže, kako se je v različnih sektorjih latinskoameriške levice v posameznih etapah hladne vojne spreminjala zaznava češkoslovaške resničnosti.

Prenosi

Podatki o prenosih še niso na voljo.

Literatura

Alburquerque, G. F., La trinchera letrada. Intelectuales latinoamericanos y Guerra Fría, Santiago de Chile 2011.

Amado, J., Svět míru: SSSR a lidové demokracie, Praga 1951.

Amado, J., Navegação de cabotagem, Apontamentos para um livro de memórias que jamais escreverei, Río de Janeiro 1994.

Benedetti, M., Cuaderno cubano, Montevideo 1969.

Bortlová, H., Československo a Kuba v letech 1959–1962, Praga 2011.

Castro, F., El planteamiento cubano frente a la crisis checoslovaca, Punto Final 63, 10 de septiembre de 1968, https://punto-final.org/PDFs/1968/PF_063_doc1.pdf [29. 4. 2021].

Dalton, R., Taberna y otros lugares, New York 2007.

Franco, J., The Decline and Fall of the Lettered City. Latin America in the Cold War, Cambridge 2002.

Galeano, E., Los blues de Siberia y la Vieja Praga, al Ritmo de Nuestro Tiempo, Marcha, 27 de diciembre de 1963, pp. 22-23.

García Márquez, G., De viaje por Europa del Este, Buenos Aires 2015.

Gilman, C., Entre la pluma y el fusil. Debates y dilemas del escritor revolucionario en América Latina, Buenos Aires 2003.

Gravina, A., Crónica de un viaje a la URSS y Checoslovaquia, Montevideo 1955.

Guillén, N., Prosa de prisa, La Habana 1962.

Iber, P., Neither Peace nor Freedom: The Cultural Cold War in Latin America, Cambridge 2015.

Judt, T., Past imperfect: French intellectuals, 1944–1956, New York, London 2011.

Kovacic, F., Galeano, Buenos Aires 2015.

Malbec, E. F., Yo los vi así: Alemania, Suecia, Finlandia, Polonia, Hungría, Checoslovaquia, Turquía, Buenos Aires 1963.

Neruda, P., Confieso que he vivido. Memorias, Barcelona 1974.

Opatrný, J., Zourek, M., Majlátová, L., Pelant, M., Las relaciones entre Checoslovaquia y América Latina 1945-1989 en los archivos de la República Checa, Praga 2015.

Rupar, B., Viajeros argentinos a China en el marco de «diplomacia entre pueblos» (1950-1965), Cahiers des Amériques Latines 94/2, 2020, pp. 203-227.

Rupprecht, T., Soviet internationalism after Stalin. Interaction and Exchange between the URSS and Latin America during the Cold War, Cambridge 2015.

Saitta, S., Hacia la revolución: Viajeros argentinos de izquierda, Buenos Aires 2007.

Saldívar, D., García Márquez, el viaje a la semilla, Barcelona 2007.

Sirinelli, J.-F., Ory, P., Los intelectuales en Francia. Del caso Dreyfus a nuestros días, Valencia 2007.

Suárez, L., Otro Mundo. Viaje por Checoslovaquia, Rumania y Polonia, México 1954.

Teitelboim, V., Un hombre de edad media. Antes del olvido II., Santiago 1999.

Torres, J., Viaje a Rusia y a otros países socialistas, Buenos Aires 1962.

Trías, V., Aportes para un socialismo nacional, Montevideo 1989.

Zourek, M., Checoslovaquia y el Cono Sur 1945-1989. Relaciones políticas, económicas y culturales durante la Guerra Fría, Praga, 2014.

Zourek, M., La Revista Internacional (Problemas de la Paz y del Socialismo) y la problemática latinoamericana en los años 1958-1968, en: Las relaciones entre Europa Central y Oriental y América Latina 1945-1989 (ed. Opatrný, J.), Praga 2015, pp. 101-126.

Zourek, M., Praga y los intelectuales latinoamericanos (1947-1959), Rosario 2019.

Zourek, M., Chateau Dobříš: the centre of Latin American Leftist intellectuals behind the Iron Curtain, Canadian Journal of Latin American and Caribbean Studies 44/1, 2019, pp. 40-61.