Kazimierz Majewski: A Marxist among Classicists

Elżbieta Olechowska

doi:10.4312/clotho.4.2.277-296

Authors

Elżbieta Olechowska University of Warsaw, Faculty of “Artes Liberales”, Poland

DOI:

https://doi.org/10.4312/clotho.4.2.277-296

Keywords:

Kazimierz Majewski, University of Wrocław, classical tradition, history of classical scholarship, Olbia, Novae

Abstract

There were few Marxist sympathizers among Polish classicists decimated during World War II. How they fared during the tense and uncertain first postwar decade depended on their Communist connections and personality. Kazimierz Majewski (1903–1981), a classicist from Lviv, commanded quasi-universal respect in the academic community – despite his Communist views – because of his scholarly, organizational, and didactic achievements. Tasked with organizing and inaugurating a new Polish University in Wrocław in 1945, he contributed to creating three thriving classical departments – philology, ancient history, and archaeology – a scholarly society, academic journals, and a vibrant academic community. When he moved to Warsaw four years later, he founded an institute for material culture, developed a multidisciplinary research team, and launched within the Soviet bloc two major archaeological excavation projects, in Olbia and in Novae, where generations of archaeologists learned how to perform fieldwork and communicate its results internationally through regular publications and cooperation. Through his Party connections, he protected and ensured support for colleagues less fortunate in this respect.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Axer, Jerzy. “Kazimierz Kumaniecki and the Evolution of Classical Studies in the People’s Republic of Poland.” In Classics and Communism. Greek and Latin behind the Iron Curtain, edited by György Karsai, Gábor Klaniczay, David Movrin, and Elżbieta Olechowska, 187–211. Budapest: Collegium Budapest Institute for Advanced Study, 2013.

Banac, Ivo, ed. The Diary of Georgi Dimitrov 1933–1949. Translated by Jane T. Hedges, Timothy D. Sergay, and Irina Faion. Annals of Communism Series. New Haven: Yale University Press, 2003.

Bury, Jan. “Polish Codebreaking during the Russo-Polish War of 1919–1920.” Cryptologia 28.3 (2004): 193–203. Available online. DOI: https://doi.org/10.1080/0161-110491892872

Davies, Norman. God’s Playground: A History of Poland 2, 1795 to the Present. Reprint of 2005 ed. Oxford: Oxford University Press, 2013.

Degan, Dorota, and Piotr Hübner. “Polityka naukowa władz polski ludowej w zakresie humanistyki (1945–1990).” In Humanistyka polska w latach 1945–1990, edited by Urszula Jankowska and Jerzy Myśliński, 11–38. Warsaw: Instytut Badań Literackich, 2006.

Dynowski, Witold. “Kazimierz Majewski (1903–1981): Wspomnienie pośmiertne.” Etnografia Polska 26.2 (1982): 9–13.

Dziuba, Adam. “Pogrobowcy Stalina w Polsce i w województwie katowickim: (1956–1970) od października do grudnia; Partia Komunistyczna.” Przystanek Historia (2021). Available online.

——— . Biuletyn informacji publicznej Instytutu pamięci narodowej komisja ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu (2021). Available online.

Gieysztor, Aleksander. “Kierownictwo Badań nad początkami Państwa Polskiego w latach 1949–1952.” Zapiski archeologiczne 2 (1953): 1–56.

Głowiński, Tomasz. “Zaopatrzenie lotnicze Festung Breslau w 1945 roku.” Przegląd historyczno-wojskowy 2 (2022): 126–161. Available online. DOI: https://doi.org/10.32089/WBH.PHW.2022.2(280).0006

Gurba, Jan. “Kazimierz Majewski – badacz kultury trypolskiej (w 100-lecie urodzin uczonego oraz wyodrębnienia tej kultury przez Wincentego Chwojkę).” Archeologia Polski Środkowowschodniej 7 (2005): 286–288.

Hanyok, Robert J. “Before Enigma: Jan Kowalewski and the Early Days of the Polish Cipher Bureau, 1919–1922.” The Enigma Bulletin 5 (2000): 25–32.

Hensel, Witold. “Potrzeba przygotowania wielkiej rocznicy.” Przegląd Wielkopolski 2 (1946): 193–206.

Jurewicz, Oktawiusz. Niewolnicy w komediach Plauta. Biblioteka Meandra. Warsaw: PWN, 1958.

Kenez, Peter. A History of the Soviet Union from the Beginning to the End. 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press, 2006. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511803741

Kiersnowski, Ryszard. “Wspominając Aleksandra Gieysztora: W Millenium.” Przegląd Historyczny 91.1 (2000): 61–67.

Koczerska, Maria. “Aleksander Gieysztor: 1916–1999.” In Portrety uczonych, profesorowie Uniwersytetu warszawskiego po 1945, A-K: Monumenta universitatis Varsoviensis 1816–2016, 345–351. Warsaw: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323523314.pp.344-351

Kołkówna, Stanisława. “Bibliografia prac dotyczących terenu badań polskiej ekspedycji archeologicznej w Novae (północna Bułgaria).ˮ Studia Archeologiczne 3 (1982): 221–237.

——— . “Bibliographie des travaux du professeur Kazimierz Majewski de 1928 a 1972.ˮ Archaeologia Polona 14 (1973): 15–52.

Komornicka, Anna. “Aristophanes als Quelle für die Geschichte der materiellen Kultur seiner Zeit (Aus de altertumskundlichen Arbeit Volkspolens).” Berlin: DAW, 1955.

——— . “Komedia Arystofanesa jako źródło wiadomości o kulturze materialnej Grecji V i IV w. p.n.e. Wartość i wiarygodność przekazu źródłowego komedii.” Prace zakładu archeologii IHKM PAN 10 (1958): 50.

——— . “Ludzie pracy w komediach Arystofanesa.” In Arystofanes: Materiały sesji naukowej Komitetu nauk o kulturze antycznej PAN, 89–115. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1957.

Koredczuk, Józef. “Zwalczanie działalności ugrupowań komunistycznych w polskim prawie karnym okresu międzywojennego.” Acta Universitatis Wratislaviensis 3465. Prawo 314 (2012): 119–140.

Kowalski, Jerzy. “Elogia defunctorum.” Eos 42.1.1 (1940–1946): 3–9.

Lech, Jacek. “Z badań polsko-ukraińskich związków w dziedzinie archeologii do II Wojny Światowej: Polish-Ukrainian Relations in Archaeology up to World War II.” Przegląd Archeologiczny 54 (2006): 5–59.

Lukowski, Jerzy, and Hubert Zawadzki. A Concise History of Poland. Cambridge: Cambridge University Press, 2014, available online.

Majewski, Kazimierz. Importy rzymskie na ziemiach słowiańskich [Roman imports in Slavonic lands]. Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Seria A 13. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 1949.

——— . “Kultura egejska na obradach konferencji archeologicznej w Moskwie w 1940 r.” Archeologia 1 (1947): 317–318.

——— , ed. Kultura materialna starożytnej Grecji: Outline, 1–3. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975–1978.

——— . Rzymskie importy w Polsce [Roman imports in Poland]. Warsaw: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1960.

——— . “Uwagi do metodologii historii kultury materialnej.” Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego 3 (1948): 113–118.

Noszczak, Bartłomiej. Sacrum czy Profanum? Spór o istotę obchodów Millenium polskiego (1949–1966). Warsaw: Towarzystwo Naukowe Warszawskie, 2002.

Nowicka, Maria. Budownictwo mieszkalne w Egipcie hellenistycznym: Wybór źródeł papirusowych. Warsaw: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, 1959.

Olechowska, Elżbieta, ed. Biographical Dictionary of Polish Women Classicists: Twentieth-Century. Warsaw: OBTA, 2018.

——— . “Bronisław Biliński, a Bolshevik without a Party Card.” In Classics and Communism: Greek and Latin behind the Iron Curtain, edited by György Karsai, Gábor Klaniczay, David Movrin, and Elżbieta Olechowska, 213–235. Budapest: Collegium Budapest Institute for Advanced Study, 2013. Slovenian translation by Lara Unuk, “Bronisław Biliński, boljševik brez partijske knjižice,” in Keria 15.2 (2013): 115–131. DOI: https://doi.org/10.4312/keria.15.2.115-131

——— . “Mulierem fortem quis inveniet … Polish Women Classicists under Communism.” Clotho 2.2 (2020): 41–56. DOI: https://doi.org/10.4312/clotho.2.2.41-56

Press, Ludwika, et al. “Kazimierz Majewski (25. 3. 1903 – 27. 2. 1981): Życie i dzieło.” Archeologia 33 (1982): 40–42.

——— , and Jerzy Kolendo. “Kazimierz Majewski, 1903–1981.” In Portrety uczonych: Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945 r. L-R, 152–172. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816–2016. Warsaw: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016.

Reichenbach, Karin. “The Research Program on the Beginnings of the Polish State between Polish Western Thought and Historical Materialism: Structural Developments and Political Reorientation.” Przegląd Archeologiczny 65 (2017): 19–34. DOI: https://doi.org/10.23858/PA65.2017.003

Rybowska, Joanna, and Krzysztof Tomasz Witczak, eds. In honorem Annae Mariae Komornicka. Collectanea Philologica 2. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1995.

Sacewicz, Karol. “Organizacja i działalność ruchu komunistycznego w Polsce w latach 1918–1925 w świetle raportu Wydziału Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.” Echa Przeszłości 10 (2009): 367–393.

Schnell, Felix. “Empire in Disguise: The Soviet-Russian Imperial Metamorphosis after World War I.” In “The Crisis of Empire after 1918,” Journal of Modern European History / Zeitschrift für moderne europäische Geschichte / Revue d’histoire européenne contemporaine 13.2 (2015). DOI: https://doi.org/10.17104/1611-8944-2015-2-203

Stobiecki, Rafał. “Między kontynuacją a dyskontynuacją.” In Humanistyka polska w latach 1945–1990, edited by U. Jankowska and J. Myśliński, 127–155. Warsaw: IBL PAN, 2006.

Szczerba, Adrianna. “From the History of Polish Archaeology Studies of the Beginning of the Polish State 1948–1966 (‘Millennium Program’).” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 33 (2018): 247–254. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6034.33.12

——— . “Powołanie Kierownictwa badań nad początkami państwa polskiego / Establishing the Department for Studies on the Origins of the Polish State.” Przegląd Archeologiczny 65 (2017): 13–18. DOI: https://doi.org/10.23858/PA65.2017.002

Trembicka, Krystyna. Między apologią a negacją: Studium myśli politycznej Komunistycznej Partii Polski w latach 1918–1932. Lublin: Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1995.

Wandycz, Piotr Stefan. Soviet-Polish Relations, 1917–1921. Russian Research Center Studies 59. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1969. DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674437210

Wąsowicz, Aleksandra. “Remarques sur la chronologie des principales techniques du traitement du bois dans la Grece antique.” Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 16 (1965): 739–743.

Węcowski, Piotr. “Między nauką a ideologią, między historią a archeologią: Kierownictwo Badań nad początkami państwa polskiego (1949–1953).” In Marxismus a Medievistika: společné osudy? Edited by Martin Nodl and Piotr Węcowski, 59–100. Colloquia mediaevalia Pragensia 22. Prague: Filosofia, 2020.