Reprezentacija in konflikti: Premene polonistike na prelomu 20. in 21. stoletja

Przemysław Czapliński

doi:10.4312/jis.70.1-2.11-24

Avtorji

Przemysław Czapliński Univerza Adama Mickiewicza Poznanj

DOI:

https://doi.org/10.4312/jis.70.1-2.11-24

Ključne besede:

polonistika, identiteta discipline, avtonomnost discipline, reprezentacija, konflikti, povezave

Povzetek

Članek obravnava premene polonistike v zadnjih tridesetih letih. Dogajale so se kot posledica trojnega odpiranja: a) k neliterarnim medijem (film, televizija, radio, internet); b) k obtoku nižjih žanrov kulture (popularna kultura); c) k manjšinskim kulturam znotraj poljske kulture (z etničnega vidika: židovska, litovska, ukrajinska, beloruska, romska, češka, slovaška, nemška kultura; z razrednega vidika: delavska in podeželska kultura; z vidika družbenega spola in queer – kulture spolnih in seksualnih manjšin). Razširitev raziskovalnega območja in poučevanja daje polonistiki večjo avtonomnost (lahko se loteva problematike s področja medijskih ved, zgodovine političnih sistemov, ekonomije, sociologije, medicine itd.), hkrati pa polonistiko sooča z mnogimi starimi in novimi nasprotji (razrednimi, etničnimi, spolnimi). Sprememba pristopa h konfliktom temelji na vključevanju teh v raziskovanje in poučevanje ter njihovi pretvorbi v ključne izzive discipline.

Prenosi

Podatki o prenosih še niso na voljo.

Literatura

Czapliński, P., Nycz, R., Antonik, D., Bednarek, J. B., Dauksza, A. in Misun, J. (ur.). (2017). Nowa humanistyka: Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii. Instytut Badań Literackich PAN. https://doi.org/10.4000/books.iblpan.5806

Czerska, T. in Iwasiów, I. (ur.). (2005). Kanon i obrzeża. Universitas.

Domański, H. (2015). Czy są w Polsce klasy społeczne? Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Eagleton, T. (2012). Koniec teorii (prev. B. Kuźniarz). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Gdula, M. (2015). Uspołecznienie i kompozycja: Dwie tradycje myśli społecznej a współczesne teorie krytyczne. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Ingold, T. (2014). Człowiek to czasownik (prev. E. Klekot). Autoportret: Pismo o Dobrej Przestrzeni, 45(2), 4–9.

Janion, M. (2009). Mit założycielski polskiego antysemityzmu. V M. Maria (ur.), Bohater, spisek, śmierć: Wykłady żydowskie (str. 77–145). Wydawnictwo W.A.B.

Karolak, S. (2014). Doświadczenie Zagłady w literaturze polskiej 1947–1991: Kanon, który nie powstał. Nauka i Innowacje.

Kozicka, D., Świerkosz, M. in Trzeciak, K. (ur.). (2020). Konstelacje krytyczne: Teorie i praktyki (1. zv.). Universitas.

Latour, B. (2010). Splatając na nowo to, co społeczne: Wprowadzenie do teorii aktora-sieci prev. A. Derra in K. Abriszewski). Universitas.

Neuger, L. (2008). Antysemickie wątki w polskim kanonie literackim: próba przekonstruowania problemu. Teksty Drugie, 6, 34–43.

Nycz, R. (2002). Kulturowa natura, słaby profesjonalizm: kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego. V W. Bolecki in R. Nycz, Ryszard (ur.), Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze (str. 351–371). Instytut Badań Literackich PAN.

Nycz, R. (2012). Lekcja Adorna: tekst jako sposób poznania, albo o kulturze jako palimpseście. Teksty Drugie, 3, 34–50.

Nycz, R. (2012). Poetyka doświadczenia: Teoria – nowoczesność – literatura. Instytut Badań Literackich PAN.

Nycz, R. (2014, 6. junij). Kultura jako czasownik [video]. Youtube.

https://www.youtube.com/watch?v=PpiAuOxWfzg

Ryś, P. W. (2015). „Zwrot plebejski” we współczesnej polskiej humanistyce i debacie publicznej. V L. Mokrzecki, M. Brodnicki in J. Taraszkiewicz (ur.), Historia, interpretacja, reprezentacja (3. zv., str. 307–317). Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Śmieja, W. (2008). Kanon i kanony, czyli jak rozumieć pojęcie „literatura homoseksualna”? Teksty Drugie, 1–2, 96–116.

Tabaszewska, J. (2022). Humanistyka służebna: Negocjowanie pola i budowanie autonomii w dobie kryzysu. Instytut Badań Literackich PAN.