Izhodišča za proučevanje kakovosti podatkov v bibliografskih in normativnih zapisih: kakovost podatkov v kontekstu in raziskovalne usmeritve v katalogizaciji
DOI:
https://doi.org/10.55741/knj.61.1-2.13847Ključne besede:
katalogizacija, kakovost podatkov, metapodatki, bibliografski zapisi, normativni zapisiPovzetek
Izvleček
Namen: S prispevkom smo želeli opozoriti na nekatera izhodišča za proučevanje kakovosti podatkov v bibliografskih in normativnih zapisih. Specifično nas je zanimalo 1) razumevanje kakovosti podatkov v katalogizaciji, 2) teoretične osnove in pojmi o kakovosti podatkov ter 3) usmerjenost novejših raziskav o kakovosti podatkov s področja katalogizacije (vključujoč digitalne knjižnice).
Metodologija/pristop: Prva dela raziskave sta zasnovana eksplorativno, medtem ko smo se v študiji raziskovalnih usmeritev z metodo analize literature omejili na pomembnejše objave v letih 2003–2016.
Rezultati: Kakovost podatkov smo umestili v katalogizacijo tako, da smo poskusili opredeliti dejavnike, ki vplivajo na razumevanje kakovosti podatkov v katalogizaciji. V prispevku smo povzeli nekaj izhodišč z vidikov uporabnika, enotne obdelave, organizacije/racionalizacije delovnega procesa, katalogizatorjev ter tehnologije in programske opreme. Na podlagi drugega dela prispevka o teoretičnih osnovah o kakovosti podatkov smo nato raziskovalne usmeritve povzeli skozi prizmo opredeljevanja napak, dimenzij, uporabo mer in metod merjenja, vrednotenja in interpretacije ugotovitev, tehnike in aktivnosti pri odpravljanju napak. Rezultati so pokazali možnosti razširitve nabora dimenzij, ki opredeljujejo kakovost podatkov, ter nakazali problem ekspertnega vrednotenja in smer razvoja bolj sofisticiranih avtomatiziranih postopkov merjenja in odpravljanja napak.
Omejitve raziskave: Zaradi obsežnosti raziskovalnega vprašanja in slabše sistematičnosti pri izboru virov so nekateri vidiki premalo problematizirani.
Izvirnost/uporabnost raziskave: Študija zapolnjuje nekatere teoretične vrzeli pri preučevanju kakovosti podatkov v katalogizaciji.
Prenosi
Literatura
Aljumaili, M., Karim, R. in Tretten, P. (2016). Metadata-based data quality assessment. Vine, 46(2), 232−250. DOI: https://doi.org/10.1108/VJIKMS-11-2015-0059
Bade, D. (2008). The perfect bibliographic record: platonic ideal, rhetorical strategy or nonsense?. Cataloging and classification quarterly, 46(1), 109−133. DOI: https://doi.org/10.1080/01639370802183081
Batini, C. in Scannapieca, M. (2016). Data and information quality: dimensions, principles and techniques. Berlin: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-24106-7
Bianchini, C. in Guerrini, M. (2016). RDA: a content standard to ensure the quality of data. JLIS, 7(2). 83−98
Bibliotekarski terminološki slovar. (2009). Ljubljana: Zveza bibliotekarskih društev Slovenije.
Bruce, T. R. in Hillman, D. I. (2004). The continuum of metadata quality: defining, expressing, exploiting. V D. Hillmann in E. Westbrooks (ur.), Metadata in practice (str. 238−256). Chicago: American Library Association. Pridobljeno 12. 3. 2012 s spletne strani: http://www.ecommons.cornell.edu/handle/1813/7895
Calhoun, K., Cantrell, J., Gallagher, P. in Hawk, J. (2009). Online catalogs: what users and librarians want: an OCLC report. Dublin, Oh.: OCLC. Pridobljeno 12. 12. 2016 s spletne strani: http://www.oclc.org/us/en/reports/onlinecatalogs/fullreport.pdf
Chapman, A. in Massey, O. (2002). A catalogue quality audit tool. Library and information research news, 26(82), 26−37. DOI: https://doi.org/10.29173/lirg128
Colyle, K. (2010). Library data in the web world. Library technology reports, 46(2), 5−11.
Connaway, L. S. in Dickey, T. J. (2011). Publisher names in bibliographic data: an experimental authority file and a prototype application. Library resources and technical services, 55(4), 182−194. DOI: https://doi.org/10.5860/lrts.55n4.182
Cossham, A. F. (2013). Bibliographic records in an online environment. Information research, 18(3), paper C42.
Cox, E. J. in Myers, A. K. D. (2010). What is a professional cataloger?: perception differences between professionals and paraprofessionals. Library resources and technical services, 54(4), 212−226. DOI: https://doi.org/10.5860/lrts.54n4.212
Crnčić, M. (2010). Kakovost bibliografskih zapisov v vzajemnem katalogu COBIB. Diplomsko delo. Ljubljana: Filozofska fakulteta.
Danskin, A. (2006). What difference does it make? Measuring the quality of cataloguing and the catalogue. Catalogue and index, (154), 9−12.
Diao, J. in Hernadez, M. A. (2014). Transferring cataloging legacies into descriptive metadata creation in digital projects: catalogers’ perspective. Journal of library metadata, 14(2), 130−145. DOI: https://doi.org/10.1080/19386389.2014.909670
Eklund, A. P., Miksa, S. D., Moen, W. E., Snyder, G. in Polyakov, S. (2009). Comparison of MARC content designation utilization in OCLC WorldCat records with national, core, and minimal level record standards. Journal of library metadata, 9(1–2), 36–64. doi: 10.1080/19386380903095073 DOI: https://doi.org/10.1080/19386380903095073
El-Sherbini, M. (2010). Program for cooperative cataloging: BIBCO records: analysis of quality. Cataloging and classification quarterly, 48(2−3), 221−236. DOI: https://doi.org/10.1080/01639370903535726
Enci, T. (2011). Kakovost bibliografskih zapisov za serijske publikacije v vzajemnem katalogu COBIB.SI. Diplomsko delo. Ljubljana: Filozofska fakulteta.
Escolano Rodriguez, E. (2014). Consolidated edition of ISBD, International Standard Bibliographic Description: a standard to trust, a quality brand. Cataloging and classification quarterly, 52(8), 835−854. DOI: https://doi.org/10.1080/01639374.2014.920943
Galway, L. A. in Hank, C. H. (2011). Classifying data quality problems. IDQ newsletter, 7(4), 3 str.
Graham, P. S. (1990). Quality in cataloguing: making distinctions. Journal of academic librarianship, 16(4), 213−218.
Hafter, R. (1986). Academic librarians and cataloging networks: visibility, quality control, and professional status. New York: Greenwood Press.
Harden, J. (2012). Inadvertent RDA: new catalogers’ errors in AARC2. Journal of library metadata, 12(2−3), 264−278. DOI: https://doi.org/10.1080/19386389.2012.700597
Harmon, J. C. (1996). The death of quality cataloging: does it make a difference for library users?. Journal of academic librarianship, 22(4), 306−307. DOI: https://doi.org/10.1016/S0099-1333(96)90124-X
Hider, P. in Tan, K. (2008). Constructing record quality measures based on catalog use. Cataloging and classification quarterly, 46(4), 338−361. DOI: https://doi.org/10.1080/01639370802322515
Intner, S. S. (1989). Much ado about nothing: OCLC and RLIN cataloguing quality. Library journal, 114(2), 38−40.
Izjava o mednarodnih katalogizacijskih načelih. (2009). Ljubljana: Narodna in univerzitetna knjižnica. Pridobljeno 12. 12. 2016 s spletne strani: http://old.nuk.uni-lj.si/infobib/images/stories/Dokumenti/Izjava_o_mednarodnih_katalogizacijskih_nacelih.pdf
Kavčič, I. (2012). Kakovost zapisov v vzajemni bibliografsko-kataložni bazi podatkov COBIB.SI. Knjižničarske novice, 22(6), str. 1−19.
Kavčič, I. in Velkavrh, V. (2009). Kakovost knjižničnih katalogov (bibliografskih baz podatkov). Knjižničarske novice, 19(11), 8−10.
Kim, W., Choi, B. J., Hong, E. K., Kim, S. K. in Lee, D. (2003). A taxonomy of dirty data. Data mining and knowledge discovery, 7(1), 81−99. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1021564703268
Kont, K. (2015). How much does it cost to catalog a document?: a case study in Estonian university libraries. Cataloging and classification quarterly, 53(7), 825−850. DOI: https://doi.org/10.1080/01639374.2015.1020463
Krstulović, Z. (2006). Katalogizacijska pravila in kakovost bibliografskih podatkov. Organizacija znanja, 11(4), 215−218. DOI: https://doi.org/10.3359/oz0604215
Leckie, J. G., Given, L. in Campbell, G. (2009). Technologies of social regulation: an examination of library OPACs and web portals. V G. J. Leckie in J. E. Buschman (ur.), Information technology in librarianship: new critical approaches (str. 221−259). Wesport: Libraries Unlimited.
Likar, T. (2003). Enotna obdelava knjižničnega gradiva: pogoj za izmenjavo in skupno uporabo bibliografskih zapisov. Knjižnica, 47(1−2), 7−34.
Likar, T. in Žumer, M. (2004). Mnenja katalogizatorjev o modulu za katalogizacijo v sistemu COBISS. Knjižnica, 48(1−2), 83−122.
Lundy, M. W. (2006). Evidence of application of DCRB Core Standard in WorldCat and RLIN. Library resources and technical services, 50(1), 42−57.
Ma, F., Mo, Z. in Luo, Y. (2014). Empirical research on a model to measure end-user satisfaction with the quality of database search results. Journal of academic librarianship, 40(2), 194−201. DOI: https://doi.org/10.1016/j.acalib.2013.12.010
MacEwan, A. in Young, T. (2004). Quality vs. quantity: developing a systematic approach to a perennial problem. Catalogue and index, (152), 1–7.
Mai, J. E. (2013). The quality and qualities of information. JASIST, 64(4), 675−688. DOI: https://doi.org/10.1002/asi.22783
Massey, O. (2000). Auditing catalogue quality by random sampling. Master’s dissertation. Loughborough: Centre for information management. Pridobljeno 12. 2. 2016 s spletne strani: http://users.ox.ac.uk/~bodl0842/dissertation/index.html
Miksa, S. D. (2007). Functional requirements for bibliographic records: understanding support of FRBR’s four user tasks in MARC-encoded bibliographic records. Bulletin of the Association for the Information Science and Technology, 33(6), 24−26. DOI: https://doi.org/10.1002/bult.2007.1720330607
Mitchell, E. in McCallum, C. (2012). Old data, new scheme: an exploration of metadata migration using expert-guided computational techniques. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 49(1), 1−10. DOI: https://doi.org/10.1002/meet.14504901091
Moen, W. E., Miksa, S. D., Eklund, A., Polyakov, S. in Snyder, G. (2006). Learning from artifacts: metadata utilization analysis. V JCDL ‘06: proceedings of the 6th ACM/IEEE-CS joint conference on digital libraries (2 str.). New York: Association for Computing Machinery. Pridobljeno 12. 12. 2016 s spletne strani: http://dl.acm.org/citation.cfm?id=1141813 DOI: https://doi.org/10.1145/1141753.1141813
Moulaison Sandy, H. in Dykas, F. (2016). High-quality metadata and repository staffing: perceptions of United States-Based OpenDOAR participants. Cataloging and classification quarterly, 54(2), 101−116. DOI: https://doi.org/10.1080/01639374.2015.1116480
Moulaison, H. L. (2015). The expansion of the personal name authority record under Resource Description and Acess: current status and quality considerations. IFLA journal, 41(1), 13−24. DOI: https://doi.org/10.1177/0340035215570044
Myall, M. in Chambers, S. (2007). Copy cataloging for print and video monographs in two academic libraries: a case study of editing required for accuracy and completeness. Cataloging and classification quarterly, 44(3−4), 233−257. DOI: https://doi.org/10.1300/J104v44n03_06
Ochoa, X. in Duval, E. (2009). Automatic evaluation of metadata quality in digital repositories. International journal on digital libraries, 10(2−3), 67−91. DOI: https://doi.org/10.1007/s00799-009-0054-4
On the record: report of the Library of Congress Working Group on the Future of Bibliographic Control. (2008). Washington, D.C.: Library of Congress. Pridobljeno 12. 4. 2012 s spletne strani: http://www.loc.gov/bibliographic-future/news/lcwg-ontherecord-jan08-final.pdf
Paiste, M. S. (2003). Defining and achieving quality in cataloging in academic libraries: a literature review. Library collections, acquisitions and technical services, 27(3), 327–338. DOI: https://doi.org/10.1080/14649055.2003.10765935
Park, J. (2006). Semantic interoperability and metadata quality: an analysis of metadata item records of digital image collections. Knowledge organization, 33(1), 20−34.
Pesjak, D. in Petek, M. (2010). Kakovost bibliografskih zapisov v COBIB in uporaba katalogizacijskih priročnikov. Knjižnica, 54(3), 15–33.
Petek, M. (1998). Vrednotenje knjižničnih katalogov s stališča uporabnikov. Knjižnica, 42(4), 127−147.
Petek, M. (2012). Enotni naslov v teoriji in v slovensko-hrvaški katalogizacijski praksi. Knjižnica, 56(1−2), 127−148.
Petrucciani, A. (2015). Quality of library catalogs and value of (good) catalogs. Cataloging and classification quarterly, 53(3−4), 303−313. DOI: https://doi.org/10.1080/01639374.2014.1003669
Pisanski, J. in Žumer, M. (2009). Funkcionalne zahteve za bibliografske zapise (FZBZ): analiza uporabnosti konceptualnega modela bibliografskega sveta. Knjižnica, 53(1−2), str. 61−67.
Redman, T. C., Fox, C. in Levitin, A. (2009). Data and data quality. V Encyclopedia of library and information sciences (str. 1420−1431). New York: Taylor and Francis. DOI: https://doi.org/10.1081/E-ELIS3-120008897
Rogina, A. (2007). Projekt Izboljšanje kakovosti zapisov v COBIB.SI. Organizacija znanja, 12(2), 58−67. DOI: https://doi.org/10.3359/oz0702058
Romero, L. in Romero, N. (1992). Original cataloging in a decentralized environment: an identification and explanation of errors. Cataloging and classification quarterly, 15(4), 47−65. DOI: https://doi.org/10.1300/J104v15n04_04
Schultz-Jones, B., Snow, K., Miksa, S. in Hasenyager, R. L. (2012). Historical and current implications of cataloguing quality for next-generation catalogues. Library trends, 61(1), 49–82. DOI: https://doi.org/10.1353/lib.2012.0028
Seljak, M. (2000). Poti do konsistentnih katalogizacijskih pravil. Organizacija znanja, 5(4).
Seljak, M. (2006). Izvajanje določil pravilnika o izdaji dovoljenja za vzajemno katalogizacijo v sistemu COBISS.SI. Organizacija znanja, 11(4), 208–214. DOI: https://doi.org/10.3359/oz0604208
Seljak, M., Brešar, T., Curk, L., Zalokar, M., Tominac, A., Mazić, G., ... Urbajs, A. (2004). Vzpostavitev normativne kontrole v knjižničnem informacijskem sistemu COBISS.SI, Slovenija. Organizacija znanja, 9(2), 37–46. DOI: https://doi.org/10.3359/oz0402037
Shin, H. (2003). Quality of Korean cataloging records in shared databases. Cataloging and classification quarterly, 36(1), 55–90. DOI: https://doi.org/10.1300/J104v36n01_05
Smith-Yoshimura, K., Argus, C., Dickey, T. J., Naun, C. C., Rowlison de Ortiz, L. in Taylor, H. (2010). Implication of MARC tag usage on library metadata practices. Ohio: OCLC. Pridobljeno 12. 12. 2016 s spletne strani: http://www.oclc.org/content/dam/research/publications/library/2010/2010-06.pdf
Snow, K. (2011). A study of the perception of cataloging quality among catalogers in academic libraries. Dissertation. Denton, Texas: University of North Texas Libraries. Pridobljeno 12. 12. 2016 s spletne strani: https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metadc103394/m2/1/high_res_d/dissertation.pdf
Stalberg, E. in Cronin, C. (2011). Assessing the cost and value of bibliographic control. Library resources and technical services, 55(3), 124−137. DOI: https://doi.org/10.5860/lrts.55n3.124
Statement of international cataloging principles (ICP). (2016). Haag: IFLA. Pridobljeno 23. 12. 2016 s spletne strani: http://www.ifla.org/publications/node/11015
Stvilia, B. in Gasser, L. (2008). Value-based metadata quality assessment. Library and information science research, 30(1), 67−74. DOI: https://doi.org/10.1016/j.lisr.2007.06.006
Stvilia, B., Gasser, L., Twidale, M. B. in Smith, L. C. (2007). A framework for information quality assessment. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(12), 1720−1733. DOI: https://doi.org/10.1002/asi.20652
Švab, K. in Žumer, M. (2016). Izbira leposlovja – še vedno izziv za knjižnice?: kriteriji, ki so pomembni za uporabnike. Knjižnica, 60(2−3), 127–149.
Tani, A., Candela, L. in Castelli, D. (2013). Dealing with medatada quality: the legacy of digital library efforts. Information processing and managament, 49(6), 1194−1205. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ipm.2013.05.003
Taniguchi, S. (2005). Recording evidence in bibliographic records and descriptive metadata. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 56(8), 872−882. DOI: https://doi.org/10.1002/asi.20181
Taniguchi, S. (2007). A system supporting evidence recording in bibliographic records. Part II: What is valuable evidence for catalogers?. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(6), 823−841. DOI: https://doi.org/10.1002/asi.20551
Tenopir, C. (1990). Database quality revisited. Library journal, 115(16), 64−67.
Thomas, S. E. (1996). Quality in bibliographic control. Library trends, 44(3), 491−505.
Transforming our bibliographic framework: a statement from the Library of Congress. (2011, 13. maj). Washington, D.C.: Library of Congress. Pridobljeno 12. 4. 2012 s spletne strani: http://www.loc.gov/marc/transition/news/framework-051311.html
Urbajs, A. in Šobot, P. (1991). Vidiki kvalitete vzajemne in lokalnih baz v sistemu vzajemne katalogizacije. V T. M. Šercar (ur.), Tretiranje znanstvenih in strokovnih publikacij in polpublikacij v online dostopnih bazah podatkov za znanost in tehnologijo, 14. posvetovanje o znanstvenih in strokovnih publikacijah in polpublikacijah, Maribor, 16.–18. 12. 1991 (str. 269–273). Maribor: Univerza, Institut informacijskih znanosti.
Van Kleeck, D., Langford, G., Lundgren, J., Nakano, H., O’Dell, A. J. in Shelton, T. (2016). Managing bibliographic data quality in a consortial academic library: a case study. Cataloging and classification quarterly, 54(7), 452−467. DOI: https://doi.org/10.1080/01639374.2016.1210709
Vetrò, A., Canova, L., Torchiano, M., Orozco Minotas, C., Iemma, R. in Morando, F. (2016). Open data quality measurement framework: definition and application to open governement data. Government information quarterly, 33(2), 325–337. DOI: https://doi.org/10.1016/j.giq.2016.02.001
Wang, R. Y. in Strong, D. M. (1996). Beyond accuracy: what data quality means to data consumers. Journal of management information systems, 12(4), 5−33. DOI: https://doi.org/10.1080/07421222.1996.11518099
Wisser, K. M. (2014). The errors of our ways: using metadata quality research to understand common error patterns in the application of name headings. V S. Closs idr. (ur.), Metadata and semantics research. MTSR 2014 (str. 83−94). Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-13674-5_9
Yang, S. in Li, L. (2015). Emerging technologies for librarians: a practical approach to innovation. Amstardam: Chandos.
Yasser, C. M. (2011). An analysis of problems in metadata records. Journal of library metadata, 11(2), 51−62. DOI: https://doi.org/10.1080/19386389.2011.570654
Zalokar, M. (2006). Razvoj splošnega geslovnika COBISS.SI. Organizacija znanja, 11(4), 224−229. DOI: https://doi.org/10.3359/oz0604224
Zeng, M. in Qin, J. (2008). Metadata. London: Facet.
Zhang, Y. in Salaba, A. (2012). What do users tell us about FRBF-based catalogs?. Cataloging and classification quarterly, 50(5−7), 705−723. DOI: https://doi.org/10.1080/01639374.2012.682000